Witte veranderaar

Het is koud geweest vannacht. In alle vroegte trek je er op uit. Nu is alles nog donker maar spoedig zal het licht worden en ga je zien hoe mooi de omgeving is. Terwijl iedereen haastig om je heen raast naar werk of school neem jij de tijd om de wereld om je heen te bewonderen.

‘Ontwerken’

Langzaam wordt het licht. Alles is wit. Behalve dan het groepje herten dat zichtbaar is op het veld aan de rand van het bos. Schuchter kijken ze om zich heen. Ze zien jou niet. Vandaag ben je niet zichtbaar. Vandaag is je ‘ontwerkdag’. Je denkt aan een dierbare vriend van je, die net heeft gehoord dat hij ziek is. Werken is belangrijk. Ontspanning minstens net zo. Deze dag is goed voor de nodige balans, zodat je de rest van de werkweek al je aandacht kan richten op de teams die je begeleidt om beter te worden.

50 tinten wit

Het witte gras knispert onder je voeten. Echt alles is wit. Alhoewel, als je beter kijkt zijn het eigenlijk een heleboel tinten wit. Alleen jij hebt kleur. Je denkt aan de kleurentheorie die je vaak gebruikt in je werk. Vaak werk je met wat jij noemt ‘blauwe teams’, met daarin slechts enkele individuen met andere kleuren. Soms ga je ook met teams in andere kleuren aan de slag. De kleuren helpen goed bij het begrip van teamleden voor elkaar en geven grip op gebeurtenissen.

Veel kleurentheorieën

Jij gebruikt de kleuren sinds 2009. Voor jezelf en ook in de teams die je coacht. Het gebruik van kleuren worden steeds bekender. Dat is makkelijk communiceren. Alhoewel het grote nadeel is dat er een aantal kleurentheorieën is dat nèt andere kleurenlabels gebruikt, waardoor er juist miscommunicatie kan ontstaan! Bijzonder jammer dat de kleurengoeroes dat niet met elkaar hebben kunnen afstemmen.

Kleurenmodel HBDI

Voorheen gebruikte jij graag het Herrmanns Brain Dominance Model (HBDI), omdat het de wereld zo ontzettend mooi vereenvoudigt in vier soorten mensen. Het is makkelijk uit te leggen en geeft teamleden daardoor razendsnel begrip voor elkaar. Het is een metaforisch model dat in Nederland en België op veel scepsis stuit omdat het verder niet wetenschappelijk onderbouwd is. Het model is populair in moederland Amerika en tegenwoordig veel in Nieuw Zeeland en Australië.

Dit model verdeelt de wereld in blauwe (analytisch), groene (organisatie), rode (communicatie) en gele mensen (innovatie). Dit model is geen blauwdruk voor het leven maar je kunt je in de loop van je carrière ontwikkelen over het hele kleurenpalet heen. Zo heb je zelf een groene basis met blauw als steunkleur en opereer je tegenwoordig voornamelijk binnen de gele en rode segmenten. Doordat je hebt leren schakelen tussen de kleuren snap je teamleden met verschillende kleuren snel. Laatst gebruikte je de vier kleuren in een talentenworkshop die je had ontwikkeld met lego om de talenten van de teamleden ten opzichte van elkaar in beeld te brengen.

Kleurentheorie Caluwé

Nou hebben wij in Nederland natuurlijk de heren De Caluwé en Vermaak die zich sinds 1998 hebben verdiept in verschillende veranderaanpakken die zij met vijf kleuren beschrijven. Deze theorie is ondertussen erg goed uitgewerkt. Het boeiende van deze theorie is dat ze niet alleen naar individuen in teams kijken maar ook kleuren geven aan de veranderdoelstelling, de veranderomgeving, de opdrachtgever en aan jou als veranderaar zelf.

Deze theorie is lastiger in trefwoorden samen te vatten. Om toch een gevaarlijke poging te doen zou je kunnen zeggen blauw (planmatig), groen (lerend), rood (mensen), geel (macht) en wit (dynamisch). Binnen deze theorie ben jij overduidelijk een witte veranderaar. Witte veranderaars nemen volgens De Caluwé goed op hoe de organisatie ‘als vanzelf’ beweegt en zijn van mening dat veranderingen bewerkstelligd kunnen worden door de wil van de mens zichzelf centraal te stellen. De witte veranderaar faciliteert betekenisgeving, geeft de eigen energie van de mensen de ruimte en gebruikt symbolen en rituelen. Witdrukdenkers beschouwen een crisis als een kans voor verdere ontwikkeling en schrikken niet van dynamiek en complexiteit.

Kleurenblind

Er zijn nog veel meer kleurenmodellen. Persoonlijk heb je niet zo veel met al die grote bedrijven die met een kleurenpalet onder de arm een organisatie helemaal van achter naar voren komen doorlichten en iedereen in kleurenhokjes stoppen. Zoals bijvoorbeeld Insights Discovery doet. Maar ja, misschien ben je daar niet ‘blauw’ (HBDI) genoeg voor…

Terwijl je bijna uitglijdt over de witte ijzige vlakte doe je in je hoofd een blauwe poging om een kleurenmodellenoverzicht te maken. Kleurmodellen zijn er van Birkman (vier kleuren), Management Drives en RealDrives (beide zes drijfveren), Graves (zeven drijfveren), Lumina Spark (acht kleuren voor gedrag en persoonlijkheid), Spiral Dynamics van Beck & Cowan (zeven waardestelsels), en natuurlijk De Bono (zes denkstijlen verpakt in ‘denkhoeden’). “Mh, laat maar”, denk je, “het zijn er te veel”. Modellen komen en modellen gaan. Ze werken goed om de werkelijkheid te vereenvoudigen en daarmee begrip te kweken. Als het excuses worden voor gedrag dan streven ze hun doel voorbij.

DISC Model

Dan is er nog het DiSC model. Dit model werd voor het eerst beschreven in 1928 door William Marston in ‘The Emotions of Normal People’ en in de loop der jaren verder vertaald naar de huidige persoonlijkheidsprofielen. Dit model heeft vier kleuren: blauw (consciëntieus), rood (dominant), groen (stabiel) en geel (invloedrijk). Hier heeft iedere kleur een verdere onderverdeling in vier typen. Helaas kom jij afhankelijk van waar op internet je de test doet uit bij andere hoofdtypen doordat de vraagstelling bij de tests nèt anders is. Soms moet je aangeven welke stelling je het meest aanspreekt en welke het minste, en soms moet je de stellingen in de juiste volgorde moet zetten. Kennelijk gaat er dan wat mis als je op verschillende types hoog scoort. Voor jou werkt deze test ondanks de mooie visuele vertaling daardoor niet goed. Daarnaast mist de test wat jou betreft ook diepgang.

Talent Dynamics

Tot slot is er toch nog een 11de model dat eigenlijk geen kleurenmodel is maar een aanpak om meer in flow te komen. Deze Talent Dynamics test brengt je in contact met je ‘flow’, dus eigenlijk de beweging in jezelf. Zo kun je meer voldaan zijn, meer gebruik maken van je talent en daardoor productiever werken aan datgene wat het best bij je past. De Talent Dynamics profiel-test is gebaseerd op het 5000 jaar oude Chinese I Ching. Geïnspireerd door deze oude tekst, ontwikkelde Jung zijn persoonlijkheidsmodel. Roger James Hamilton ontwikkelde de Wealth Dynamics en Talent Dynamics testen op basis van de kennis van I Ching en Jung. Dit heeft er toe geleid dat het persoonlijkheidsprofiel vandaag de dag wordt gezien als waardevol hulpmiddel voor persoonlijke en professionele ontwikkeling. Van alle testen ben jij van deze het meest onder de indruk. Deze werkt! 

Deze test is ook ideaal bij samenwerking in teamverband. 

Veranderen

Waar het in teamverband om gaat, is dat mensen inzicht krijgen in zichzelf en elkaar. Dat ze ervaren dat de samenwerking verbetert als ze inzien dat mensen verschillen. Wat vervolgens ruimte geeft voor verandering. Terwijl het je opvalt dat de witte schapen in dit winterse landschap niet meer wit zijn, neem je je voor er in het vervolg nóg beter op te letten in welke taal mensen met elkaar in kleurtyperingen praten.

Welke kleurentheorie gebruik jij in je werk? En waarom? Deel het hieronder!